Vióuleto
Viola odorata
Violaceae
Autre noum : Vióuleto-fèro.
Nom en français : Violette odorante.
Descripcioun :Demié li vióuleto sènso cambo, èi la mai eisado d'èstre segur. Fai de fiéu (estouloun) que couron sus lou sòu, si fueio soun quàsi roundouno e sènt qu'embaumo. Lis estipulo soun larjo emé de franjo courteto (fotò). Pòu i'agué de bastard emé V. alba e V.suavis.
Usanço :Li fueio se manjon en ensalado o peréu bouta dins la soupo. Dins vòsti pastissarié poudès i'apoundre li flour que soun poulideto. Li vióuleto soun vertuouso contro lis enfecioun e li destourbo respiratiéu. Lis erbouristo se n'en servon pèr sougna tout un fube de malautié.
Port : Erbo
Taio : 10 à 20 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Viola
Famiho : Violaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 12 à 14 mm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à abriéu
Liò : Champ
- Sebisso
- Orle de bos
- Ribo d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Sud
Ref. sc. : Viola odorata L., 1753
Amelanchié
Amelanchier ovalis
Rosaceae
Àutri noum : Amelenquié, Avelanchié, Melanchié, Averanchié, Escoubo-d'iero.
Nom en français : Amélanchier.
Descripcioun :L'amelanchié, qu'a douna lou noum en latin e francés, flouris belamen à la primo avans que de sourti si fueio. Aquésti soun roundo e dentado. Fai de pichot fru blu pièi negre.
Usanço :Se saup bessai pas trop que li fru soun bon à manja. Tastas-lei e veirés qu'an bon goust se soun pas trop se. Li ramo servien, à passa tèms, à faire d'escoubo pèr neteja lis iero de cauco -Escoubo-d'iero- (O. Madon).
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 4 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Amelanchier
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Mars à jun
Liò : Roucaio
- Bos clar
- Relarg à jóuinis aubret
- Roco
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Amelanchier ovalis Medik., 1793